Lice - Coğrafi Durum

 Diyarbakır'ın Kuzeydoğusunda yer almaktadır. İlçe merkezi1975 Depremi'nden önce Akdağ eteklerindeki Akı tepesinde kurulu iken, depremden sonra hemen aşağılarında bulunan ovaya kurulmuştur. Lice'nin Deprem öncesindeki yerleşimi eğimli ve kademeli bir düzende olup uzaktan bakıldığında sanki evler birbiri üzerine dizilmiş gibi bir görüntü ortaya çıkmakta idi.

      Lice'nin Diyarbakır il merkezine uzaklığı yaklaşık 90 km, Yüzölçümü 1.083 km²'dir. Merkez bucağı dışında 1 bucak (Hezan-Kayacık), 13 Mahalle, 56 Köy ve 112 Mezrası vardır.

      Lice ilçe merkezi daha önceleri Antak Kalesi'ne bağlı bir köy iken (1042 yılında) zamanla gelişmiş ve (Antak Kalesinin de zaman içinde önemini yitirmesiyle) İlçe Merkezi konumuna gelmiştir. Güneydoğu Toroslar'ın güney eteklerinde, deniz yüzeyinden yaklaşık olarak 1100-1125 m. yükseklikte kurulmuştur.

      İlçe topraklarının bir bölümü Güneydoğu Anadolu, daha büyük olan bölümü ise Doğu Anadolu Bölgesi'ndedir. Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan Diyarbakır ilinin, Doğu Anadolu'ya sarkan diğer ilçeleri ise Çüngüş ve Kulp'tur.

      İlçe toprakları, Güneydoğu Torosların engebeli ormanlarla kaplı, Kuzey - Güney doğrultulu vadilerle çok yarılmış kesimlerini kaplar. Hani ve Lice Yörelerinden, güneye doğru Sarım Çayı'na doğru Koz (yüksekliği 2.283 m.), Cirbir, Lis (2.220 m.) ve Adem (2.100 m.) dağları uzanır. Kuç, Şagur (Şahur Köyü) ve Mızak (Mizak) dağları ikinci sırayı; Bebek, Eshab-ı Kehf, Zırıht ve Cun dağları da üçüncü sırayı oluşturur. Dördüncü sıra ise, Piraziz, Nerip, Dakyanus ve Hezan dağlarıdır.

      Toprakları Doğuda Kulp, Güneydoğuda Silvan, Güneyde Hazro, Güneybatıda Kocaköy, BatıdaHani, Kuzey ve Kuzeybatıda ise Bingöl ilinin Genç ilçesi ile çevrilidir.

      Lice'nin komşuları arasında en uzun sınır; 48 km uzunluğu ile Bingöl il sınırıdır. Bingöl sınırı Kuzeybatıdaki Ecemiş Köyü, İvecik Mezrasında başlar, kuzeydoğudaki Güldiken Köyünde biter. Doğuda ise 27 km. uzunluğunda Kulp sınırı bulunur. Bu sınır kuzeydoğudaki Güldiken Köyü, Çotuk Mezrasında başlar, güneydoğudaki Türeli Köyü Dehlizara Mezrasında biter. Güneydoğu sınırında ise 8 km. uzunluğunda Silvan sınırı bulunur. Silvan ile Lice sınırını Yumru Dağı oluşturur. Silvan sınırı Türeli Köyü Dehlizara Mezrasında başlar, Kutlu Köyü Kerpiçören Mezrasında biter. Güneyde 18 km. uzunluğunda Hazro sınırı bulunur. Hazro sınırı Kutlu Köyü Kerpiçören Mezrasında başlar, Dolunay Köyünde biter. Güneybatıda ise 20 km .uzunluğunda Kocaköy sınırı bulunur. Kocaköy sınırı Dolunay Köyünde başlar, Gökçe Köyünde son bulur. Batıda ise 37 km. uzunluğunda Hani sınırı bulunur. Hani sınırı Gökçe Köyünden başlar, Ecemiş Köyü, İvecik Mezrasında son bulur..

İklimi

Yağmur

      Yapılan ortalama ölçümlere göre Lice'nin çevreye nazaran en fazla yağışı kaydettiği görülmektedir. Örneğin; yıllık yağış tutarı Diyarbakır'ın diğer ilçelerinden Silvan'da 729 mm., Ergani'de 767 mm., Kulp'ta 1.156 mm. iken Lice'de 1.293 mm'dir. Kuzeydeki Dağların eteklerine gidildikçe yağış miktarı da artmaktadır. En fazla yağış İlkbahar'da yağarken, en az ise Yaz mevsiminde, Temmuz ve Ağustos aylarında 1 milimetre veya hiç yağış almadığı da olur. Bu aylarda ilçe arazisi kupkuru olur. Sonbaharda Kış'a nazaran daha az yağış düşer.

Kar

      Diyarbakır'ın Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki ilçelerinden biri olan Lice'de Kış'lar oldukça soğuk ve yağışlı geçer. Diyarbakır ve diğer ilçelere nazaran en yoğun Kar yağışı Lice'dedir. Kar'ın yerde kalma süresi de bölgeye nazaran Lice'de daha uzundur. Aşırı Kar yağışları yüzünden Lice-Genç ve Lice-Kulp Karayolu sık-sık ulaşıma kapanabilmektedir. Kar yağışının çok olduğu ve soğuklar nedeniyle uzun süre yerde örtü oluşturduğu zamanlarda ulaşım tamamen aksayabilmektedir.

Akarsular

      523 Km'si ülkemiz sınırlarında olmak üzere toplam 1.900 Km.lik uzunluğuyla Türkiye'nin en uzun 2. nehri olan Dicle Nehri'nin en önemli iki kaynağından biri ilçemiz sınırları içindeki Bırkleyn Mağaraları'ndan doğmaktadır. Bırkleyn suyu, Lice'nin yukarısında, Lice-Genç yolu üzerinde bulunan Bırkleyn mağaralarında doğar. Bir süre güneybatı yönünde akar. Sonra batıya yönelir; kimi dere sularını alarak çoğalır. Piran yöresinde (Dicle ilçesinin eski adı) Dibni (Zebene) suyunu alır. Zoğrıkelkum Köyü'nün yukarısında güneye döner. Metinan ve Amini kaleleri önünden geçerek Delucan yöresinde, Gölcük civarında doğan diğer kolla birleşir. Dicle'nin yatağı Delucan'dan sonra güneye doğru düzleşir. Diyarbakır'dan varmadan önce Devegeçidi suyunu alır. Diyarbakır'ı geçtikten sonra sağ taraftan Havar, Yenice ve Karasu derelerini, soldan da Ambar, Kuru, Pamuk, Sinan ve Batman çaylarını alır. Daha sonra Göksu ve Aşağı Hanik çaylarını da alarak Cizre sınırına varır.

Lice - Nüfus Durumu

      İl Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2008 Nüfus Sayımı Sonuçları''nı açıkladı.Buna göre, ülkemiz nüfusu 2008 yılı sonu itibariyle binde 13,1'lik artışla 71 milyon 517 bin 100 kişiye çıktı. TÜİK verilerine göre, nüfusun yüzde 75'i il ve ilçe merkezlerinde yaşıyor. İl ve ilçe merkezlerinde ikamet eden nüfus 53 milyon 611 bin 723 kişi, belde ve köylerde yaşayanlar ise 17 milyon 905 bin 377 kişi olarak hesaplandı. Sonuçalar göre, İlçemiz nüfusu ilçe merkezi: 12.111, köyleirn nüfusları: 19.140 olmak üzere Toplam: 31.251 oldu. Geçen yıla göre İlçe Merkezi 1007 azalırken Köyler Nüfusu 1698 arttı.. Toplamda ise İlçe Nüfusu 2007 yılı sonuçlarına göre 691 arttı.

Lice - Ulaşım ve Altyapı

1-Yol Durumu

    İlçemiz Diyarbakır İl merkezine 87 km. mesafede olup, asfalt bir güzergahtan her mevsim ulaşım rahatlıkla yapılmaktadır. İlçe merkezine bağlı olan köylerle olan ulaşım ise stabilize yollarla yapılmaktadır. 2004  yılında Köy Hizmetleri araçları  ile 80 km.ye yakın köy yollarının malzemeli bakımı yapılmıştır. 2005 yılında Köye geri Dönüş Projesi çerçevesinde Köylere Hizmet Götürme Birliğince iş makineleri kiralanarak Duru, Duru Kavacık, Hacı Musa, Sağatan ve Işıklı mezraları, Ceper Köyü Beyler Mezrası, Ziyaret Köyü ,Ziyaret Fis Mez., Birlik köyü,Esenler köyü ve Arıklı köyü olmak üzere yaklaşık 30 km stabilize yol yapılmıştır. Geri dönüş yapan köy yollarının yapılması  için  çalışmalarımız devam etmektedir. Ayrıca, 2006 ve 2007 KÖYDES projeleriyle köy yollarımızın önemli bir kısmının bakımı ve iyileştirilmesi yapılmış ve çalışmalar devam etmektedir. 

2-Haberleşme Durumu 

    İlçemiz PTT binası 1984 yılında Hükümet Konağı civarında 4 kattan ibaret betonarme bir bina yapılmıştır. Hizmetler bu binada sürdürülmektedir. Eski santralin ihtiyaca cevap vermemesi nedeniyle 1995 yılında 1000 abonelik  yeni bir santral kurulmuş ise de bu santralın da ihtiyaca cevap vermemesi üzerine 2003-2004 yılında santralın kapasitesi büyütülerek 1750 aboneliğe çıkarılmıştır. İlçemiz Haberleşmesi savat köyü kilise dağı üzerinde tesis edilen radyolink sistemle  sağlanmaktadır. Ayrıca ilçemize bağlı Savat(Kayacık) köyünde  304, Oyuklu köyünde 304 abonelik santral mevcuttur. Yerleşime açık diğer köylerimizde de Kablosuz Telefon sistemi ile haberleşme sağlanmaktadır.

Kaynak: Lice kaymakamlığı web sitesi: http://www.lice.gov.tr/lice/tarih.html